1. ชื่อหน่วยวิจัย

แมลงเศรษฐกิจ (Economic Insects Unit)

ภาควิชา

ชีววิทยา

2. สมาชิกประกอบด้วย

1. นายไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์

2. นางอุราภรณ์ สอาดสุด

ผู้ประสานงาน

สมาาชิก

3. หลักการและเหตุผล

แมลงเศรษฐกิจ หมายถึง แมลงที่อาจก่อประโยชน์และให้โทษแก่มนุษย์ การมุ่งศึกษาแมลงกลุ่มนี้ทำให้ได้ทราบถึงรายละเอียดของแมลงซึ่งใช้เป็นตัวอย่างในการเรียนการสอนและการวิจัยของนักศึกษาระดับปริญญาตรีและบัณฑิตศึกษา ผลการวิจัยยังนำไปใช้ในการแนะนำเกษตรกร ถ้าเป็นศัตรูพืชเพื่อการป้องกันและกำจัด ถ้าเป็นแมลงที่เป็นประโยชน์ก็ส่งเสริมให้มีมากขึ้นเพราะอาจใช้ในการกำจัดแมลงศัตรูของเรา เช่น แมลงห้ำ แมลงเบียน บางชนิดอาจเป็นแมลงที่ใช้เป็นอาหาร การหาวิธีเพาะเลี้ยงก็จะเป็นประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ บางชนิดก็ให้ความสวยงามเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอีกประการหนึ่งเช่น ผีเสื้อ แมลงปอ นอกจากนี้ยังมีแมลงอื่น ๆ ซึ่งจัดอยู่ในประเภทกลางคือไม่ได้เป็นโทษต่อมนุษย์ แต่มีบทบาทในระบบนิเวศน์ที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ที่อาจแสดงถงความหลากหลายทางชีวภาพของแมลงในภาคเหนือของประเทศ

4. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

    1. ศึกษาวิจัยแมลงที่น่าสนใจโดยเฉพาะในภาคเหนือ เช่น insects diversity เพื่อประโยชน์ในการเรียนการสอน
    2. ศึกษารายละเอียดของแมลงศัตรูพืชในภาคเหนือ เช่น แมลงศัตรูไม้ผล ที่เป็นผลผลิตสำคัญของภาคเหนือ ได้แก่ ลำไย ลิ้นจี่ มะม่วง พืชไร่ เช่น ถั่วเหลือง
    3. ศึกษาหาแนวทางเพาะเลี้ยงแมลงที่อาจทำเป็นสินค้าได้ เช่น ผีเสื้อ แมล’ที่จะมีส่วนในการช่วยป้องกันกำจัดแมลงศัตรูของคนโดยชีววิธี (biological control) ซึ่งเป็นวิธีถาวร เป็นธรรมชาติกว่าวิธีอื่น

5. งานวิจัยหลักที่กำลังดำเนินการอยู่

    1. แมลงศัตรูของลิ้นจี่ ลำไย แมลงเบียนของแมลงวันทอง เพื่อหาทางป้องกันกำจัดโดยชีววิธี โดยมีแมลงเบียนที่มีประสิทธิภาพ
    2. ความหลากหลายของแมลง

6. อุปกรณ์เครื่องมือวิจัยหลักที่มีอยู่แล้ว

ได้แก่ อุปกรณ์ในการเดินทาง การจับและเลี้ยงแมลง

7. ผลสัมฤทธิ์ทางการวิจัยจนถึงปัจจุบัน

    1. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ สุธรรม อารีกุล. 2518. การทดลองเลี้ยงแตนเบียนไตรโคแกรมมาออสตราลิคัม. วารสารสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ 7(1-4) : 31-59.
    2. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ สุกล มูลแสดง. 2522.  การศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยาภายนอกและ อวัยวะสืบพันธุ์ของต่อสน. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 6(2) : 31-49.
    3. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ สกุล มูลแสดง. 2522.  การศึกษาชีวประวัติและการทำลายของต่อสน. วารสารวิทยาศาสตร์ การเกษตร 12(3) : 291-301.
    4. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2523. การศึกษาต่อสนตอนที่ 2.  การสำรวจและความสัมพันธ์ระหว่างต่อสนกับแมลงเบียน. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ 7(1) : 42-58.
    5. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ ชินวัตร โกมลวานิช. 2523. สัณฐานวิทยาของแมลงวันเหาวัว. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 7(2) : 1-9.
    6. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ ชินวัตร โกมลวานิช. 2524.  ชีวประวัติของแมลงวันเหาวัว.  วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 35(2) : 155-161.
    7. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ ประดิษฐ์ เหล่าเนตร. 2526. การศึกษาต่อสนตอนที่ 3.  วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 10(2) : 18-39.
    8. ประนอม แก้วระคน และ ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2527. ชีวประวัติของผีเสื้อมวนหวาน. วารสารวิทยาศาสตร์การเกษตร.17(1) : 3-17.
    9. ไพฑูรย์  เล็กสวัสดิ์   และ ประพันธ์  จิระดา.  2527.  แมลงมัน:ชีววิทยาทั่วไป  (Carebara castanea Sm.: Formicidae, Hymenoptera) วารสารวิทยาศาสตร์. 38(4) : 223-229.
    10. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ ประนอม แก้วระคน.  2529.  สัณฐานวิทยาและพืชอาหารของผีเสื้อมวนหวาน 3 ชนิด. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 13(1) : 89-103.
    11. รุ่งทิวา ว่องวิกย์การ และ ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์.  2529.  การป้องกันกำจัดหนอนม้วนใบถั่วเหลือง Lamprosema diemenalis โดยการใช้ไพล ขมิ้นชัน และแมลงเบียน. การประชุมทางวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 12 ที่มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร กรุงเทพฯ 20-22 ตุลาคม 2529.
    12. รุ่งทิวา ว่องวิกย์การ และ ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2530. ระดับการทำลายของหนอนม้วนใบถั่วเหลือง. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ 41(1) : 160-166.
    13. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2530. กายวิภาคของกบ Rana rugulosa Wiegmann. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 14:135-149.
    14. รุ่งทิวา ว่องวิกย์การ และ ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2531. รัง, ประชากร และการเจริญของมดแดง Oecophylla smaragdina F. การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่  26. ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน กรุงเทพฯ 3-5 กุมภาพันธ์ 2531.
    15. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ สมบูรณ์ ทำทา. 2531. การศึกษาแมลงนูนที่อำเภอแจ้ห่ม ลำปาง. การประชุมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 14 ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ 19-21 ตุลาคม 2531.
    16. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์  และ  โชคชัย ค้ำชู.  2532. การใช้แมลงเบียน  Anastatus  sp. (Eupelmidae : Hymenoptera) ในการควบคุมมวนลำไย Tessaratoma papillosa  Drury Pentatomidae : Hemiptera การประชุมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 15 ที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 18-20 ตุลาคม 2532.
    17. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และ โชคชัย ค้ำชู. 2532. การเลี้ยงให้ได้ปริมาณมากและการปลดปล่อยแมลงเบียน Anastatus sp. การประชุมทางวิชาการ ครั้งที่ 7 เรื่อง เทคนิคของวิธีการทางวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ที่ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง สถาบันและพัฒนาแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสน 15-16 พฤศจิกายน 2532.
    18. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ สมบูรณ์ ทำทา และ จันทิรา ปัญญา. 2533. การเปลี่ยนแปลงจำนวนประชากรของแมลงนูนในรอบปี (Scarabaeidae : Coleoptera) การประชุมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 16. ที่ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง และโรงแรมเซ็นทรัลพลาซ่า กรุงเทพฯ 25-27 ตุลาคม 2533.
    19. Leksawasdi,  P., S. Moolsadang and P. Laonetr. 1990. Studies on Pine Sawflies (Hymenoptera : Diprionidae), Proceeding of IUFRO, on Pests and Diseases of Forest Plantations, FAO, RAPA, Bangkok. Thailand. 144-148 P.
    20. Deharveng, L., A. Bedos and P. Leksawasdi, 1989. Diversity in Tropical Forest Soils : the Collembola of  Doi  Inthanon  (Thailand). Proceeding  of the 3rd International Seminar on Apterygota. University of Seina.  Seina. Italy. 317-328 P.
    21. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์, 2534. หนอนทำลายใบถั่วเหลือง และแมลงเบียน. การประชุมทางวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 17. มหาวิทยาลัยขอนแก่น ขอนแก่น.  24-26 ตุลาคม 2534.
    22. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์, และสมบูรณ์ ทำทา 2535. การใช้แมลงเป็นอาหาร. การประชุมทางวิชาการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 30 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพ 29 มกราคม - 1 กุมภาพันธ์ 2535.
    23. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์, และนุชจรินทร์ บุญธรรม 2535  ชีวประวัติของหนอนกินใบลำไย Oxyodes scrobiculata F. (Noctuidae : Lepidoptera) การประชุมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 18 ที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ กรุงเทพฯ 27-29 ตุลาคม 2535.
    24. นุชจรินทร์ บุญธรรม และ ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ 2537 การสำรวจ การศึกษา หนอนเจาะขั้วลำไย (Conopomorpha sp. Gracillariidae : Lepidoptera). เอกสารเรื่องเต็มการประชุมวิชา. การอารักขาพืชแห่งชาติ ครั้งที่ 1 ตุลาคม 2536 โรงแรมรามาการ์เด้นส์ กรุงเทพฯ 1:207-213.
    25. นุชจรินทร์ บุญธรรม และ ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ 2537 การสำรวจ การศึกษา หนอนเจาะขั้วลำไย Conopomorpha sp. (Gracillariidae:Lepidoptera) และแมลงเบียน. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 21:1-2, 1-6.
    26. นุชจรินทร์ บุญธรรม และไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ 2537 สารเหม็นของมวนลำไย (Tessaratoma papillosa Drury Pentatomidae:Hemiptera). วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 21:7-4.
    27. Daharveng, L., A.Bedos and P. Leksawasdi. 1994. Biodiversity of Colembola (Insecta) in Doi Inthanon Soils (Thailand) and its implications for global biodiversity estimates. Forest Biodiversity Symposium : Measuring and Monitoring Biodiversity in Tropical and Temperate Forests, the Empress Hotel, Chiang Mai, Thailand, August 28 - September 2, 1994.
    28. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และพรทิพย์ เจริญพิวัฒพงษ์. 2537. การใช้หนอนนกเลี้ยงมวนพิฆาต Eocanthecona furcellata (Wolff). การประชุมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 20 ที่บางกอกคอนเวนชั่น เซ็นเตอร์ โรงแรม เซ็นทรัลพลาซา กรุงเทพฯ. 19-21 ตุลาคม 2537.
    29. นุชจรินทร์ บุญธรรม และไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ 2537-2538. การสำรวจ การศึกษา หนอนเจาะขั้วลำไย Conopomorpha sp. (Gracillariidae:Lepidoptera) และแมลงเบียน. วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 21-22:1-7
    30. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และกอบชัย หลายประดิษฐ์. 2538. การสำรวจแมลงสาบ และแมลงเบียนไข่ในจังหวัดเชียงใหม่ การประชุมทางวิชาการวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทยครั้งที่ 21. โรงแรมแอมบาสซาเดอร์ซิตี้ จอมเทียน ชลบุรี. 25-27 ตุลาคม 2536.
    31. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2538. ชีวประวัติและศัตรูธรรมชาติของหนอนเยื่อไผ่ (Omphisa sp., Pyralidae: Lepidoptera) เอกสารเรื่องเต็มจากการประชุมวิชาการอารักขาพืชแห่งชาติ ครั้งที่ 2 โรงแรมเพชรงาม เชียงใหม่ 9-11 ตุลาคม 2538. 1:96-102.
    32. นุชจรินทร์ บุญธรรม และไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2539. การทำลายผลของหนอนเจาะขั้วผลลิ้นจี่ และลำไย (Conopomorpha sp. Gracillariidae: Lepidoptera) การประชุมทางวิชาการครั้งที่ 34 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพ. 30 มกราคม ถึง 1 กุมภาพันธ์ 2539
    33. กอบชัย หลายประดิษฐ์ และไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2539. การศึกษาแมลงสาบเพื่อเพิ่มจำนวนแมลงเบียนไข่. การประชุมทางวิชาการวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ครั้งที่ 22. เซ็นทรัลพลาซ่า ลาดพร้าว กรุงเทพฯ. 16-18 ตุลาคม 2539.
    34. Laipradit, K and P. Leksawasdi. 1996. Mass Rearing Experiment of Egg Parasite (Tetrastichus hagenowii) Retezeburg of Cockroach (Periplaneta americana (Linnaeus)). 16th Biennial Conference of the Asian Association for Biology Education “Excellence in Biology Teaching: Research, Practice and Experience”. Chiang Mai University Chiang Mai Thailand. 2-7 December 1996.
    35. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และกอบชัย หลายประดิษฐ์. 2540. การใช้แมลงสาบอเมริกันเป็นเครื่องมือในการเรียนการสอน. การประชุมทางวิชาการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. ครั้งที่ 23. โรงแรมโลตัส ปางสวนแก้ว เชียงใหม่. 20-22 ตุลาคม 2540.
    36. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2540. ความหลากหลายของแมลงในภาคเหนือ. การประชุมทางวิชาการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 23. โรงแรมโลตัส ปางสวนแก้ว เชียงใหม่. 20-22 ตุลาคม 2540.
    37. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และกอบชัย หลายประดิษฐ์. 2540. พฤติกรรมการเบียนและการทดลองการเบียนฝักไข่ แมลงสาบอเมริกันในห้องพักของแมลงเบียนไข่ เทตราสติคัส เฮกโนวิอี. การประชุมวิชาการอารักขาพืช ครั้งที่ 3. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพ. 18-20 พฤศจิกายน 2540.
    38. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2541. หนอนม้วนใบกล้วยและแมลงเบียน. การสัมมนาและนิทรรศการกล้วยครบวงจร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ. 15-17 มกราคม 2541
    39. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และคณะ. 2541. การศึกษาและสำรวจความหลากหลายทางชีวภาพบริเวณเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว. รายงานฉบับเต็มเสนอสำนักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดล้อม กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม กรุงเทพฯ.
    40. ไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์ และช่อผกา สุวรรณฤทธิ์. 2541. หนอนเจาะกิ่งลำต้นของลิ้นจี่และลำไย ซูเซียร่าคอฟเฟียอี. การประชุมวิชาการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 24. ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิตต์ กรุงเทพฯ. 19-21 ตุลาคม 2541.
    41. ธวัชชัย กลิ่นศรี และไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2541. การสำรวจเหลือบสกุลทาบานัสในจังหวัดเชียงใหม่ การประชุมทางวิชาการครั้งที่ 37 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพ. 1-5 กุมภาพันธุ์ 2542.
    42. ธวัชชัย กลิ่นศรี และไพฑูรย์ เล็กสวัสดิ์. 2541. สัณฐานวิทยาภายนอกและภายในของเหลือบทาบานัสรูบิดัส การประชุมทางวิชาการครั้งที่ 37 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพ. 1-5 กุมภาพันธุ์ 2542.
    43. Leksawasdi, P and K. Laipradit. 1999. Mass Rearing of the Egg Parasitoid (Tetrastichus hagenowii Ratzeburg) on American Cockroach (Periplaneta americana L.) Proceedings of Symposium on Biological Control in the Tropics. MARDI Training Center, Serdang, Malaysia. 123-126 P.

ผลสัมฤทธิ์ที่จะขอต่อหน่วยวิจัยในปี 2542 คือ รายงานเสนอความก้าวหน้าโดยการวิจัยที่ได้รับเงินสนับสนุนการวิจัยจากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ผ่านศูนย์วิจัยกำจัดศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติ ประจำปี 2541

8. การให้บริการวิชาการของหน่วยวิจัย/ห้องปฏิบัติการวิจัยในด้านต่างๆ อาทิ การให้บริการทดสอบตรวจสอบ การให้คำปรึกษา ฯลฯ

- มีความพร้อมในการให้บริการดังกล่าวได้

9. ศักยภาพและความพร้อมในการวิจัยและพัฒนาร่วมกับภาคเอกชน

- มีความพร้อมในการให้บริการดังกล่าวได้