|
เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว
Postharvest Technology |
ภาควิชา : ชีววิทยา
2. สมาชิก : ประกอบด้วย
|
1) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จำนงค์ อุทัยบุตร |
ผู้ประสานงานห้องปฏิบัติการวิจัย |
|
2) รองศาสตราจารย์ ดร.จินดา ศรศรีวิชัย 3) อาจารย์ ดร.กอบเกียรติ แสงนิล 4) นางสาวศิริรัตน์ เตปินยะ 5) นางสาววิลาวัลย์ คำปวน |
สมาชิก สมาชิก สมาชิก สมาชิก |
3. หลักการและเหตุผล
แนวทางการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการขาดแคลนอาหารของพลโลกในอนาคต โดยการเพิ่มผลผลิตคงจะเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก เนื่องจากพื้นที่ในการผลิตนั้นลดลงและ/หรือถูกแทนที่ด้วยที่อยู่อาศัย นอกจากนี้ในการผลิตอื่น ๆ เช่น เงินทุน น้ำ และปุ๋ยก็มีจำกัด ดังนั้นจึงต้องหันมาเน้นการวิจัยและพัฒนาเพื่อนำเอาผลผลิตที่ผลิตขึ้นมาได้ใช้อย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะที่ผลผลิตมีจำกัดหรือมีปริมาณน้อยไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด และเก็บรักษาผลผลิตเอาไว้ในขณะที่ผลผลิตมีปริมาณมากเกินความต้องการของตลาด หรือพัฒนาให้ผลผลิตอยู่ในรูปที่จูงใจผู้ซื้อและมีมูลค่าต่อหน่วยเพิ่มขึ้นเพื่อการค้าขาย
ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมซึ่งยังต้องพึ่งพารายได้ของภาคการเกษตรอยู่ ดังนั้นจึงพบปัญหาเกี่ยวกับผลผลิตเสมอ โดยในบางปีผลผลิตมีมาก แต่ในบางปีผลผลิตมีน้อย ซึ่งมีผลทำให้ราคาและปริมาณของผลผลิตผันแปร นอกจากนี้ผลผลิตบางชนิดที่เน่าเสียได้ง่าย ดังนั้นการวิจัยและพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว (postharvest technology) เพื่อแก้ปัญหาข้างต้น จึงเป็นงานช่วยเหลือแก่เกษตรกร (ผู้ผลิต) ปัจจุบันงานวิจัยและพัฒนาทางด้านนี้ได้เข้ามามีส่วนพ่อค้าคนกลาง และผู้บริโภคอย่างมากทีเดียว ไม่ว่าจะในแง่การผลิต การตลาด และการใช้ผลผลิตต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพในประเทศที่พัฒนาแล้ว เช่น ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา เป็นต้น ต่างให้ความสำคัญกับงานวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวพร้อมกับพยายามหาวิธีที่จะลดการสูญเสียผลผลิตและใช้ผลผลิตอย่างมีประสิทธิภาพสำหรับประเทศไทยงานวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวเข้าไปมีบทบาทช่วยลดการสูญเสียของผลผลิตและช่วยในการส่งออกพืชผลสดของไทยไปยังต่างประเทศ อย่างไรก็ตามงานทางด้านนี้ยังคงต้องมีการวิจัยและพัฒนาต่อไปอย่างต่อเนื่อง ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากหน่วยงานต่าง ๆ หลายสาขาวิชา และการร่วมมือกับนักวิจัยต่างประเทศเพื่อช่วยกันลดปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น
4. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย
1) เพื่อสร้างความแข็งแกร่งของทีมวิจัยในสายงานทางด้านวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวของพืชและร่วมทำงานวิจัยด้วยกัน
2) เพื่อติดต่อแลกเปลี่ยนและทำงานวิจัยร่วมกับหน่วยงานทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
3) เพื่อให้คำปรึกษาแก่ผู้ที่สนใจทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
5. งานวิจัยหลักที่กำลังดำเนินอยู่
ศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ และสรีรวิทยาระหว่างการเจริญและการพัฒนาของพืชผลเพื่อหาแนวทางในการหาดัชนีการเก็บเกี่ยวพืชผล การยืดอายุการเก็บรักษาและการนำไปใช้ประโยชน์ที่เหมาะสม โดยคำนึงถึงคุณภาพของพืชผลควบคู่กันไปด้วย
ศึกษาและวิจัยถึงผลของการปฏิบัติก่อนเก็บเกี่ยวที่มีต่อคุณภาพและการเปลี่ยนแปลงหลังการเก็บเกี่ยวของพืชผลต่าง ๆ นอกจากนี้ยังศึกษาหาวิธีป้องกันและลดการเน่าเสียของพืชผลเนื่องจากเชื้อจุลินทรีย์โดยการใช้สารเคมี สารที่สกัดจากพืชและการกระตุ้นให้พืชผลสามารถสร้างสารต่าง ๆ ขึ้นมาป้องกันตัวเอง
6. อุปกรณ์/เครื่องมือวิจัยหลักที่มีอยู่แล้ว
1) Gas Chromatography (GC) with TCD and FID detectors จำนวน 2 ชุด
2) High Presssure Liquid Chromatograph (HPLC) with Pico-Tag work station
3) Chromameter and data processing system
4) Automatic Tritrator and Conductometer
5) Firmness Testers
6) Refractometers
7) UV-VIS spectrophotometer
8) Automatic Osmometer
9) UV radiometer
10) Rotary evaporator
11) High speed centrifuge
7. ผลสัมฤทธิ์ทางการวิจัยจนถึงปัจจุบัน
7.1 ผลงานวิจัยที่ตีพิมพ์และที่เสนอในที่ประชุมทั้งในและต่างประเทศทุกปี ปีละ 1-3 เรื่อง
7.1.1 ผลงานวิจัยที่ตีพิมพ์
1) กอบเกียรติ แสงนิล, มยุรี แก้วลับแล และจำนงค์ อุทัยบุตร. 2540. การเปลี่ยนแปลงปริมาณรงควัตถุและสีแดงในเปลือกผลมะม่วงที่ห่อและไม่ห่อผลบนต้น. วารสารสงขลา-นครินทร์ ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (accepted for publication).
7.1.2 ผลงานวิจัยที่เสนอในงานประชุมนานาชาติ ระหว่างวันที่ 22-23 พฤษภาคม 2540 ที่โรงแรมดิเอมเพรส จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 2 เรื่อง
(1) Effects of fruit position and preharvest calcium dips on Nam Dork Mai mango fruit quality.
(2) Effects of pulsed treatments with carbondioxide on postharvest decay in Nam Dork Mai mango fruit.
7.2 ความร่วมมือกับหน่วยงานสถาบันวิจัยอื่นๆ
ได้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลและร่วมมือในการทำงานวิจัยกับหน่วยงานของรัฐและเอกชนรวมทั้งสถาบันวิจัยอื่นๆ ทั้งในและต่างประเทศ นอกจากนี้ยังได้มีการติดต่อขอทุนวิจัยระยะสั้นร่วมกันระหว่างสมาชิกของห้องปฏิบัติการวิจัย (ผศ.ดร.จำนงค์ อุทัยบุตร และ อ.ดร.กอบเกียรติ แสงนิล) กับ Professor Dr.Yoshie Motomura และทีมของ Pomology Lab. Hirosaki University Japan (กำลังรอฟังผลของทุนอยู่)
